درباره نیهیلیسم و سیر تطور آن

به لحاظ انواع روابطی که انسان ها با یکدیگر دارند سرنوشت آنان کاملا به هم گره خورده است، از این رو هیچ ملتی نمی تواند بدون شناخت پیشینه فکری و اجتماعی سایر ملل، هویت خود را بازشناسد و راه درست زندگی اجتماعی را بیابد. بر همین اساس است که در قرون اخیر دنیای غرب توانسته است با ابزار فلسفه های الحادی و علوم سکولار و به پشتوانه اقتصاد، قدرت رسانه ای، و نظامی گری لجام گسیخته، اغلب ساحت های فکری، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جهان را به تصرف خود درآورد. اما از آغاز مواجهه دنیای شرق و جهان اسلام با مظاهر جدید تمدن، به موازات حرکت ملت ها برای رهایی از قید استعمار، اصحاب اندیشه و تدین رویکردهای متفاوتی برای سامان دادن تعامل با غرب مطرح کرده اند. در کشور ما نیز طی نیم قرن اخیر جریانی فکری شکل گرفته است که جمع هم ورزان آن یکی از شناخته شده ترین مجموعه ها در زمینه مقابله با اندیشه های بنیادین غربی اند و به سهم خود کمک شایانی به بازشناسی این فرهنگ استعماری و چگونگی تعامل با آن کرده اند.

کتاب حاضر با عنوان «نیهیلیسم و سیر تطّور آن»، به حوزه معنایی این اصطلاح در فلسفه و تاریخ و انواع آن و نیز صور بروز آن در جوامع غربی و آثار بعضی متفکران می پردازد و چگونگی سیر آن تا امروز و تحلیل وضعیت پیش رو را به دست می دهد.

در متن کتاب مذکور، در برخی موارد برای ردّ و ابطال یک دیدگاه از غربیان، دیدگاهی دیگر از خود آنان آورده شده که روشی رایج و پسندیده است، اما به معنای تأیید کامل اندیشه مورد استشهاد نیست و تا ارائه نقدهای برهانی بر مبنای اندیشه های ناب اسلامی راه درازی در پیش است.

کتاب "درباره نیهیلیسم و سر تطّور آن" در هفت فصل تدوین شده است:

فصل اول با عنوان نیهیلیسم چیست؟ به تعاریف جامع و کاملی از نیهیلیسم پرداخته و انواع نیهیلیسم در تاریخ غرب را دسته بندی می کند. در فصل دوم کتاب نویسنده به جمع آوری آراء و نظرات نیچه، داستایفسکی و هایدگر درباره نیهیلیسم می پردازد و در فصل سوم نیهیلیسم کاسموسانتریک و نیهیلیسم تئوسانتریک مورد نقد و بررسی قرار می گیرند. نویسنده در فصل چهارم کتاب نیهیلیسم مدرن رنسانسی را بیان می کند و فصل پنجم به موضوع حلقه های اضطرابی واپسین در نیهیلیسم می پردازد. فصل ششم کتاب با عنوان نیهیلیسم پسامدرن به ذکر مولفه های نیهیلیسم پسامدرن پرداخته و ابسوردیته و نیهیلیسم ابسورد را بیان می کند و فصل آخر کتاب هم شخصیت نیهیلیست ابسورد را معرفی کرده و گذار تاریخی نیهیلیسم ابسورد را مورد واکاوی قرار می دهد.