اساطیریونان

قبل از بحث راجع به اساطیر یونان، بهتر است کمی اسطوره را بررسی کنیم.

اسطوره، واقعیت فرهنگی به غایت پیچیده‌ای است که از دیدگاه‌های مختلف و مکمل یکدیگر ممکن است مورد بررسی و تفسیر قرار گیرد. یا به تعریفی:

اسطوره نقل‌کننده سرگذشتی قدسی و مینویی است، راوی واقعه‌ای است که در زمان اولین، زمان شگرف بدایت همه چیز، رخ داده است.

به بیانی دیگر، اسطوره حکایت می‌کند که چگونه به برکت کارهای نمایان و برجسته موجودات مافوق طبیعی واقعیتی – چه کل واقعیت یا فقط جزئی از واقعیت پا به عرصه وجود نهاده است.

مهم‌‌ترین کارکرد اسطوره عبارت است از کشف و آفتابی کردن سرمشق‌های نمونه‌وار همه آئین‌ها و فعالیت‌های معنی‌دار آدمی، از تغذیه و زناشویی گرفته تا کار و تربیت و هنر و فرزانگی.

یکی از بهترین و معتبرترین کتاب‌ها برای درک داستان‌های اساطیری یونان، تألیف راجر لنسلین گرین است. گرین این افسانه‌ها را به همان‌گونه که خود یونانی‌ها در نظر می‌آورند، به شیوه عصر قهرمانان، در کنار هم قرار داده است.

ترتیب زمانی رویدادهای مربوط به خاندان بزرگ جاودان در این روایت، سامان‌مندتر و مقبول‌تر از اغلب روایت‌های در هم ریخته معروف گذشته است.

در این کتاب، هر قصه از دل قصه دیگر جوانه می‌زند و رشد می‌کند.

از اولین بامداد جهان، زمانی که ساتورهای وحشی کوشیدند بر اولین شعله در آرکادیا بوسه زنند آغاز می‌گردد و در فضای جان داری از سرزمین زیبای یونان و حوزه دریای اژه، که مؤلف به خوبی آن را می‌شناسد، بازگویی می‌شود.

خواندن این کتاب به غیر از دوستداران فرهنگ و اسطوره‌ها، برای عموم مردم هم بسیار جذاب است زیرا فرهنگ یونانی از عصر روشنگری تا به امروز در حیات فرهنگی غرب حضور پررنگ داشته و نمادها و داستان‌های اساطیر یونان، در بسیاری از کتب ادبی آمده است.

کتاب اساطیر یونان نثر روانی دارد و سعی شده از پیچیدگی‌های زبانی کتاب‌های مشابه دوری شود.

در اینجا یکی از داستان‌های معروف اساطیر یونان را برای شما شرح می‌دهیم:

سرگذشت پرومتئوس

پروتئوس پس از ساختن قالب مردان از خاک پانوپئوس و بعد از آن که ایشان دم زندگی را از زئوس دریافت کردند، بر آن شد که ایشان را برتر از آن گرداند که صرفاً بازیچه‌های جاندار دست خدایان باشند.

پروتئوس مهربان، همه فنون، صناعت ها و فوت و فن کارها را به انسانها آموخت. یادشان داد چطور خانه بسازند، ابزارها را از سنگ و چوب بتراشند و از آنها استفاده کنند، چگونه زمین را شخم بزنند.

معروف است که قدرت تکلم را هم پرومتئوس به بشر داد. او نام اشیاء و حتی طرز نوشتن و خواندن آنها را نیز به آدمیان آموخت.

اما کارها به کندی پیش می رفت، چرا که هنوز جای بزرگترین‌ موهبت انسان، یعنی آتش خالی بود.

بدون آن مجبور بودند گوشت را نپخته بخورند، ابزارها را از سنگ بتراشند و در زمستان خانه‌هاشان گرم نمی‌شد.

پرومتئوس رو به خورشید کرد که در ارابه زرینی که هلیوس آن را می‌کشید پهنه آسمان را می‌پیمود. آنگاه آه جانسوزی از دل برآورد. زیرا آینده را می‌دید و دربارۀ آن بسیار اندیشه می‌کرد.